Bilgisayar ekran kartları profesyonel çalışanlar ve oyun oynayanlar en önemli bileşenlerdendir. Ancak o kadar fazla bilgi kirliliği var ki insan duyduğunda şaşırıyor. Bu sebeple ekran kartları için bitleri ve cigabayları hakkında bu yazıyı yazmak istedim. Çünkü her seferinde bu bilgiyi anlatmak sıkıcı olabiliyor. Bu 1-2GB ifadesini duymak benim için gerçekten çok acı. Bu ülkemizdeki “bilgisayarcıların” seviyesinin göstergesi aslında ama buna yapacak bir şeyim malesef yok. Format atmak “bilgisayarcılık” sayılırken hemde.
Öncelikle Ekran Kartı Gigabyte efsanesini açıklayalım. (ekran kartı kaç gigabyte olmalı?)
Ekran kartı temel olarak 2 bölümü vardır. Grafik işlemcisi (GPU) ve bellek (RAM, GB). Buradaki “bilgisayarcıların” GB olarak pazarladıkları ekran kartı efsanesi açıklayabilmek adına örneklemek gerektiğini düşünüyorum. Çünkü örneksiz anlatımla anlaşılmayan şeyler karşımıza böyle üfürmeler olarak çıkıyor.
Ekran Kartındaki grafik işlemcisini motor ve/veya motor gücüne belleği ise yakıt deposuna benzetebiliriz. Yani hız ve/veya güç için motorun güçlü olması lazım yakıt deposunun büyük olması sadece menzilinizi (yakıt almadan gidilecek yolu) arttırır. Şöyle özetleyelim oyundaki bir sahnede önünüzde uzuun bir yol var ekran kartınızın belleği ne kadar yüksekse bu yolda ve çevresindeki bina ağaç vs yapılar daha uzak mesafede bile olsa görüntülenir. Ama bellek daha az olduğunda bu objelere yaklaştığınızda ekranda belirmeye başlar. Bura çözünürlükte etkendir örneğin 1366×768 çözünürlükte bu yoldaki tüm objeler görülebilirken 1920×1080 çözünürlükte arkadaki bir çok obje görünmeyecektir. Çünkü seçilen çözünürlük ekran kartı belleğine yüklenen daha kaliteli resimlerden (dolgu/texture vs) dolayı dolacağı için uzak objelerin görüntüsü belleğe alınmayacaktır. Umarım bu örnekler yeterince uygun ve açıklayıcıdır.
Peki Ekran Kartı bit i de nedir? (ekran kartı kaç bit olmalı?)
Ekran kartındaki BIT grafik işlemcisinin belleklerle arasındaki iletişim kanal sayısıdır diyebiliriz. Bu ekran kartının grafik çizmekte ve resim yüklemekteki hızını doğrudan etkileyen unsurdur. Yukarıdaki örnekten gidersek aracın moturuna gelen yakıt borusu sayısı diyelim. Yani siz gaza sonuna kadar basıp hızlı gitmek isteseniz bile tek borudan gelen yakıt miktarı ne ise ancak o kadar hızlı gidersiniz. Bu yüzden motorun gücüne göre daha fazla yakıt gelmesi durumunda daha hızlı gidebilirsiniz. Ama doğal olarak motordan motora fark vardır. Temel olarak grafik işlemci içindeki her bir bellek kontrolcüsü 64bit’tir. Basitçe
- 64Bit ekran kartında 1 bellek kontrolcüsü yani motora gelen 1 boru
- 128Bit ekran kartında 2 bellek kontrolcüsü yani motora gelen 2 boru
- 192Bit ekran kartında 3 bellek kontrolcüsü yani motora gelen 3 boru
- 256Bit ekran kartında 4 bellek kontrolcüsü yani motora gelen 4 boru
- 320Bit ekran kartında 5 bellek kontrolcüsü yani motora gelen 5 boru
- 384Bit ekran kartında bellek kontrolcüsü yani motora gelen 6 boru
- 512Bit ekran kartında 8 bellek kontrolcüsü (genelde 2 GPU paralel çalışır) yani 2 motora gelen 4’er boru içerir.
Anakart ile işlemci arasındaki durumda aynıdır. Ekran kartı gibi işlemcinizde ram belleklerle tek kanalda 64bit olarak iletişim kurar. Dual Channel denen şey anakart/işlemcide 2 bellek kontrolcüsü olması durumudur. Bu yüzden intel ve AMD’nin işlemcilerindeki entegre GPU (AMD APU) larda da durum aynıdır. Ama onboard dediğimiz ekran kartlarında durum değişir. Onboard ekran kartı anakarta/chipsete eklenmiş ayrı bir grafik işlemcisidir. Genel amacı oyun olmadığından 64bit üzeri çalışanı varmı bilmiyorum ama olmasının pek bir mantığı yoktur.
Tüm bunlara göre umarım bu konuyu açıklığa kavuşturabildim ve bundan sonra ben “2GB ekran alacam” diyen birisine denk gelmem. Lütfen paylaşın “bilgisayarcılar” sizi kandırmasın.
Hangi ekran kartını alacağı hakkında fikri olmayanlar www.game-debate.com sitesinde genelde oynadığınız oyununuzu bulun ve oynayacağınız çözünürlük ve gereksinimlerine göre seçim yapın. İhtiyacınızdan fazla ekran kartı almak size fayda sağlamaz bunu unutmayın. işlemci ekran kartı bellek ve disk bu bileşenlerin hepsinin amaca göre seçilmiş olması size hem tasarruf hemde performans sağlar. Çünkü sadece ekran kartı size oyunları süper şekilde OYNATAMAZ!!!!.